Niet kiezen is ook kiezen

Al een hele tijd voel ik heel sterk de behoefte om een blog te schrijven over sociale media. Ik denk dat hier namelijk heel veel hierover te vertellen is. Misschien weten en voelen de meeste mensen diep van binnen wel hoe schadelijk het voor ons is of kan zijn. Ik hoop en bid dat deze blog mensen de instrumenten mag geven om hier zelf anders mee om te leren gaan, maar ook om onze kinderen hier iets over bij te brengen. Eerst wil ik kort benoemen dat ik geen expert ben op één van de vlakken die ik aanhaal in deze blog. Ik lees de Bijbel, gebruik mijn gezonde verstand, kijk om me heen en analyseer dit alles. Niet meer, maar ook niet minder. Deze blog is een weergave van mijn visie, die ik graag met anderen wil delen. Als je het mij vraagt gaat het namelijk niet goed met onze kinderen in het algemeen. Ze groeien op in een maatschappij waarin internet wordt bestempeld als een primaire levensbehoefte. Het scherm is overal. Steeds jonger krijgen kinderen een telefoon en op school zijn tablets eerder een regel dan uitzondering. Het internet lijkt zo mooi en oneindig. Zeg nou zelf, zou je zelf nog zonder kunnen? Waar Berlinda en ik (als millenials) nog een tijd kennen zonder mobiele telefoons, internet en sociale media is dat voor de generaties na ons niet meer het geval. Zo is bijvoorbeeld generatie Z geboren tussen 1997 en 2012. Deze sociale media generatie is opgegroeid met likes, volgers en zogenaamde Facebook, Tiktok en Instagram vrienden. Hoe groter het aantal online vrienden of volgers, hoe beter. Daarnaast wordt het een generatie waarbij het zogenaamde netwerk belangrijker is dan de levenservaring. Deze generatie heeft ook een belangrijke taak, ze moeten namelijk voor een hele grote groep gaan zorgen, namelijk de vergrijzende groep. Kortom zonder enige actie worden ze nu al als “belangrijk” bestempeld. Doordat het internet en hun netwerk zo belangrijk gemaakt wordt en doordat sociale media zo’n belangrijke rol in hun leven heeft, ontbreken diepgaande relaties meer en meer. In de tijd zonder internet, sociale media en telefoon leerde je in praktijk hoe je een gesprek moet leren voeren met iemand. Hoe je dat leerde? Gewoon in de praktijk: oefenen en nog eens oefenen. Maar nu? Nu volgen we elkaar, ontvolgen elkaar, swipen we links of rechts en laten we ons leven zo perfect mogelijk voorkomen door allerlei filters. Om het precieze probleem te schetsen heb ik dit keer een langere aanloop nodig. Hierdoor lijkt het meer een “onderzoek”, maar uiteindelijk kom ik bij God uit, dat beloof ik. Ik wil proberen om de relatie tussen de duivel en sociale media te verklaren en waarom ik denk dat dit DE manier is om mensen bij De Waarheid vandaan te houden. DE in hoofdletters geschreven omdat ik ervan overtuigd ben dat het de perfecte manier is, tenzij je hier zelf iets tegen doet. Eerst wil ik proberen om te schetsen waarom ik denk dat onze kinderen nu zo lastig te managen zijn. Hoe komt het toch dat de kinderen van nu geen ruggengraat meer lijken te hebben? De oorzaak kunnen we in een aantal verschillende hoeken terugvinden. We idoliseren onze kinderen tegenwoordig meer en meer. We vieren er lustig op los. Het begint vaak al voor de geboorte. We starten met een zogenaamde “gender release party”, vervolgens de geboorte zelf, alle verjaardagen, diploma’s, feestdagen enz enz. Kinderen worden daarnaast overbeschermd en we vertellen onze kinderen stelselmatig dat ze speciaal zijn en dat ze alles kunnen bereiken in de wereld wat ze willen. Wij, als ouders, willen allemaal dat onze kinderen in die plusklas terecht komen, op het hoogste niveau sporten en wij, als ouders, doen daar vaak alles aan om dit voor elkaar te krijgen. Alle leuke dingen die we meemaken moeten natuurlijk online gedeeld worden. De mooiste foto’s en video’s zie je online voorbij komen. Wij (als ouders) en onze kinderen zijn ware kunstenaars geworden als het gaat om sociale media. We kunnen iedereen van alles wijs maken. De vraag blijft altijd, is het echt zo? En belangrijker nog, waarom kunnen wij als mens (en zeker onze kwetsbare kinderen) niet gewoon stoppen met ons online te profileren? Wat zit hierachter? Telkens als wij een appje of sms krijgen, een volger erbij krijgen, een like, een nieuwe e-mail, een andere “bling” op onze telefoon, wordt er in de hersenen dopamine afgegeven. Daardoor voelen we ons (even) heel erg goed. Alleen het nadeel van dopamine is dat het extreem verslavend is. Het wordt namelijk ook vrijgegeven bij gokken, roken en alcohol. Toch is het vreemd dat er op deze laatste 3 leeftijdsrestricties zitten, maar waarom niet op de telefoon of sociale media? We kunnen dus stellen dat sociale media, internetgebruik of beter gezegd ons online bestaan verslavend kan werken. In tijden van stress wordt een verslaving extra gevaarlijk. De dopamine zorgt ervoor dat we onze stress even niet meer voelen. Als we ons gestrest of gespannen voelen grijpen we vaak instinctief naar iets wat ons even goed laat voelen. Dit leren we onze kinderen in alle onschuld aan. Ik hoor het vaak om me heen, oh ja, die van mij zijn zo zoet, ze zitten lekker achter het scherm en je hoort ze niet. Precies, een opgroeiend kind hoort juist te zeuren, zich te vervelen, te huilen of zichzelf te verliezen in speelgoed of spel. Al deze (vaak negatief gemaakte) emoties en/of reacties zijn gevolgen van een ontwikkelend brein. Zo groeien onze kinderen op met telefoons en iPads. Langzaam worden ze ouder. Op een gegeven moment staat de puberteit voor de deur. Tijdens de puberteit maken de hersenen een sprong van kind zijn naar een volwassen brein. Voor kinderen is dit vaak een zeer stressvolle periode. Dit komt vooral omdat ze in de overgang zitten van het krijgen van goedkeuring van hun ouders, naar goedkeuring krijgen of zoeken bij en door leeftijdsgenoten. Hierdoor leren wij als mens op te groeien en te functioneren in de samenleving buiten de huiselijke kring. Met andere woorden: We stappen de grote wijde wereld in. We leren vertrouwen op andere mensen dan alleen onze ouders. We leren te vertrouwen op onze vrienden. We leren ook dat je vertrouwen soms beschadigd kan raken doordat je als mens te goedgelovig bent of doordat anderen je vertrouwen misbruiken. Kortom: het leven. Als we nog een keer teruggaan naar de andere verslavingen zoals roken en alcohol dan komen kinderen hier vaak het eerst mee in aanraking tijdens hun tienerjaren. Dit kan bewust of per ongeluk gebeuren, maar het gebeurd. Hierdoor ontstaat een uitvlucht voor pubers tijdens deze angstige en stressvolle periode. Met andere woorden een verslaving ontstaat tijdens de kinderjaren en ontwikkelt zich gedurende het leven omdat in de hersenen deze connectie gemaakt wordt. We leren ons brein dat we ons door het gebruik van alcohol of roken of iets anders tijdelijk even goed kunnen voelen. Weer even terug naar de sociale media en telefoons. We weten nu dat deze dingen ervoor zorgen dat er dopamine wordt vrijgegeven in de hersenen. We weten ook dat wij als mens verslaving kunnen ontwikkelen voor deze dopamine. Zou het dus een logisch gevolg kunnen zijn dat telkens als er zich een stressvolle periode voordoet deze kinderen / pubers naar de sociale media grijpen? Terwijl ze tijdens hun puberteit eigenlijk naar vrienden toe zouden moeten trekken en/of zich afzetten tegen hun ouders. Precies die dingen die de puberteit zo belangrijk maken. Een goede vriend of vriendin is zo belangrijk, want daar kun je je hart bij luchten, uithuilen en ontspannen. Los van de ontspanning die dit geeft leer je als mens zo ook bouwen aan diepe en betekenisvolle relaties. Die bouw je niet op door het sturen van een vriendschapsverzoek, want het opbouwen van relaties duurt jaren. Uit eigen ervaring hoor ik hier vaak thuis van mijn 14 jarige bonusdochter dat ze niemand vertrouwt, geen vrienden of vriendinnen, niet haar ouders, alleen haar paardje waar ze helemaal gek van is. Misschien is dit een incident of misschien bevestigt dit precies mijn punt…? Misschien denk je nu, ach ik heb daar zelf geen last van. Ik ben niet verslaafd aan mijn telefoon. Dan wil ik je een paar vragen geven om over na te denken: - Ligt je telefoon nu voor je op tafel of in de buurt? - Ligt er tijdens het eten een telefoon op tafel? - Als je s ’ochtends wakker wordt, kijk je dan eerst op je telefoon? - Waar heb je je telefoon aan de lader liggen? - Neem je altijd je telefoon mee naar een andere kamer of naar buiten? Misschien heb je meer last van verslaving dan je tot nu toe dacht. Graag wil ik verder bouwen naar mijn punt van deze blog. Nu weten we aan de ene kant dat onze kinderen toegang hebben tot een verslavend apparaat met daarop verslavende apps en sociale media. Aan de andere kant weten we ook dat liefde, relaties, zelfvertrouwen, plezier in het leven en het aanleren van vaardigheden tijd nodig hebben om te ontwikkelen. We krijgen ze niet cadeau, maar we ontwikkelen ze door vallen en opstaan. We ontwikkelen ze ook door hulp omdat we dit niet alleen kunnen. Naast al dit zorgt de telefoon en alles wat erop staat voor veel afleiding. Wij of onze kinderen kunnen niet meer focussen op iets, we zijn niet meer gewend om niets te doen, niet meer gewend om echt te ontspannen en te niksen. Terwijl dit juist zo belangrijk is als het om creativiteit gaat. Als we even echt even NIETS doen, dan ineens kunnen er goede ideeën ontstaan of goede gesprekken. We weten ook dat sociale media en telefoons ervoor zorgen dat we niet meer met stress om kunnen gaan en dat we telkens als we het moeilijk krijgen terug zullen grijpen naar hetzelfde apparaat. We weten dat het door de telefoon en sociale media veel lastiger is geworden om relaties te ontwikkelen. Daarnaast denken we dat alles binnen een handomdraai geregeld kan worden, terwijl het ontwikkelen van relaties tijd nodig heeft. Zonder diepe relaties hebben we geen diepgaande gesprekken meer. Dit laatste is belangrijk voor onder andere ons zelfbeeld. Helaas is het zelfbeeld van onze kinderen veel lager dan voorgaande generaties. Misschien is dit tijdelijk of misschien bevestigt dit precies mijn punt…? Ook al ben ik nog een jonge Christen, toch is mijn overtuiging van De Waarheid al een aantal keer in gesprekken naar voren gekomen. Nee, dit waren geen vluchtige gesprekken. Dit waren gesprekken met mensen waar ik een relatie mee heb opgebouwd. Een relatie waardoor ik voldoende vertrouwen voelde om dit onderwerp aan te snijden. Wat een prachtige tool heeft satan dus nu in onze handen gelegd. Hiermee zorgen we er zelf voor dat we minder relaties meer opbouwen, maar belangrijker nog, dat we daardoor niet meer over Jezus kunnen praten. Hoe meer ik over dit onderwerp na denk, hoe meer ik een soort benauwend gevoel over me krijg. De telefoon en sociale media zorgen er meer en meer voor dat we letterlijk niet meer kunnen evangeliseren. Hoe kunnen we generatie Z of andere generaties nog wel bereiken met De Waarheid? Eigenlijk is er voor alle genoemde problemen één oplossing: Jezus. Als we onze kinderen jong leren hoe belangrijk een levende relatie met Jezus is en dat we alle levenswijsheid uit de Bijbel kunnen halen die we nodig hebben, dan worden alle andere wereldse dingen al zoveel minder belangrijk gemaakt. Verder denk ik dat op het moment Jezus meer centraal komt te staan in je leven, je automatisch minder naar sociale media grijpt. Het dagelijks lezen van de Bijbel geeft namelijk rust en ontspanning en ik merk persoonlijk dat het in zekere zin ook verslavend kan werken. Ik wil en kan geen dag meer zonder. De oplossing is gegeven, maar daarmee is het probleem nog niet weggenomen. Sterker nog, we kunnen het gebruik van de telefoon en/of sociale media proberen uit te stellen, maar daarmee wordt het probleem eigenlijk alleen maar groter. Het is namelijk nooit een goed moment om ermee te beginnen. Maar God zou God niet zijn als Hij ook dit ten goede kan keren. Bedenk eens voor jezelf hoe jij het gebruik van de telefoon ten goede zou kunnen keren. Zonder internet en sociale media waren wij een aantal jaar geleden nooit met wegwaarheidleven.nl begonnen. Zonder internet zou niet iedereen met een paar drukken op de knop een Bijbel tot zijn beschikking hebben. Misschien is het juist heel goed om sociale media in te zetten om te evangeliseren en op die manier nog meer mensen bij Jezus te brengen en andersom. Tot slot nog een oproep aan onze volgers en lezers als we het hebben over dit onderwerp. Heb jij suggesties hoe wij als mens sociale media en internet nog meer in kunnen zetten om te evangelisren? Of heb je ervaringen die je graag wil delen of heb jij passende Bijbelteksten om dit onderwerp nog completer te maken voeg ze dan hieronder toe in de opmerkingen. Alvast bedankt! 2 Timoteus 3 1 Weet wel, dat er in de laatste dagen zware tijden zullen komen: 2 want de mensen zullen zelfzuchtig zijn, geldgierig, pochers, vermetel, kwaadsprekers, aan hun ouders ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig, 3 liefdeloos, trouweloos, lasteraars, onmatig, onhandelbaar, afkerig van het goede, 4 verraderlijk, roekeloos, opgeblazen, met meer liefde voor genot dan voor God, 5 die met een schijn van godsvrucht de kracht daarvan verloochend hebben; houd ook dezen op een afstand. 6 Want tot hen behoren zij, die zich in de huizen indringen en vrouwtjes weten in te palmen, die met zonden beladen zijn en gedreven worden door velerlei begeerten, 7 die zich te allen tijde laten leren, zonder ooit tot erkentenis der waarheid te kunnen komen. (Bron: Simon Sinek with Tom Bilyeu – the millennial question - youtube.com )