Blog Layout
en toen sloeg hij die spiegel eraf...
Frank • aug. 24, 2023
Ik ben rustig onderweg met de auto naar m’n werk. Het is prachtig weer en eigenlijk rij ik zoals ik altijd doe: rustig en ontspannen. Ik probeer de auto vaak te laten remmen op de motor. Hierdoor leer je jezelf vooruit te kijken en rij je standaard rustiger op een rotonde of ander kruispunt af. Het voelt veiliger. Bijkomend voordeel is dat het brandstof scheelt en dat is dan weer lekker voor de portemonnee.
Zo ook nu. Ik laat de auto rustig uitrollen. Voor me staat een auto te wachten om de rotonde op te draaien. Er ontstaat ruimte door een afslaande auto en de vrouw voor me rijdt rustig de rotonde op. Luid toeterend doemt er achter de afslaande auto ineens een motorrijder op. Er is ruimte genoeg om te remmen voor beide. De vrouw voor me kiest ervoor om rustig door te rijden, de motorrijder geeft nog een beetje extra gas bij. Bewust rijdt hij door totdat de vrouw voor me wel moet stoppen. Ze komen tot stilstand en staan nu letterlijk tegen elkaar aan.
De motorrijder is woest. Hij wordt zo boos dat de spiegel van de vrouw eraan moet geloven. Drie of vier rake klappen en daar ligt het plastic, stil op het asfalt. De motorrijder tiert door en door. De vrouw moet kijken, de vrouw moet dit, de vrouw moet dat. Precies op het moment dat voor mij de maat vol is en ik uit wil stappen, geeft hij een overmatig gas en weg is hij. Ondertussen staan er meerdere auto’s stil. De bestuurders kijken vol verbazing naar het tafereel dat zich zojuist heeft voltrokken. Rustig rijdt de vrouw verder, zonder buitenspiegel en vermoedelijk met een hoge hartslag.
Achteraf had ik van alles willen en misschien wel kunnen doen. Ik vroeg me daarna wel af of er voor dit “road rage” gedrag ook al een klinische diagnose zou bestaan? In mijn ogen ben je juist als kwetsbare verkeersdeelnemer naar jezelf verplicht om anticiperend te rijden. Maar ja, wie ben ik.
Waar ik heen wil? Laat jij je ook wel eens gaan? Gebruik je wel eens woorden of gedraag je je wel eens op een manier waarvan je achteraf denkt: maar wat ben ik hier eigenlijk mee op geschoten? Natuurlijk, ik moet eerlijk zijn, ik verlies ook wel eens mijn geduld. Bijvoorbeeld in het verkeer. Stap ik dan uit om iemand z’n spiegel aan te vallen? Nee, dat zou niet eens in mij opkomen. Altijd komt er bij mij een moment van: Ok, dit was niet zo handig. Maar toch lijkt het korte lontje tegenwoordig eerder regel dan uitzondering. Het lijkt wel of mensen niet meer rustig kunnen reageren. Behoort agressief reageren tot het nieuwe normaal?
Spreuken 18: 21
Op de tong liggen zowel dood als leven: wie aan een van beide de voorkeur geeft, zal de vruchten daarvan plukken.
Waarom is het (vaak) zo lastig om bewust, rustig en eerlijk te reageren in plaats van gelijk met gestrekt been erin te gaan? Waarom reageren we zo heftig naar anderen? Heftige reacties lokken vaak ook heftige reacties uit, kortom een sneeuwbaleffect en voordat je het door hebt sta je lijnrecht tegenover elkaar. Dit kost ons relaties, vriendschappen, autospiegels en bovenal het creëert vaak veel spijt achteraf. Naast spijt laten jouw woorden ALTIJD iets achter bij de mensen om je heen. Uiteindelijk maken we zelf de keuze welke woorden (en daarmee ook welke gevoelens) we achter willen laten bij de mensen om ons heen.
Hoe is het mogelijk dat dit zoveel voorkomt? Hebben we geen zelfbeheersing meer? Als je het mij vraagt leren we vandaag de dag niet meer wat dit precies is. We moeten het (volgens de wereld) met iedereen eens zijn en alles moet maar kunnen. We moeten tolerant zijn met alles en iedereen. Ik daag je uit om hier voor jezelf een aantal voorbeelden bij te verzinnen.
Zo worden we bijvoorbeeld boos als we een ruzie niet kunnen "winnen" of als we ons beledigd of genegeerd voelen. De kern hiervan ligt in ons ego. Egoïstische woede wordt dit genoemd. Met andere woorden: een gebrek aan zelfbeheersing.
De oorzaak hiervan ligt volgens mij in de wereld. De wereld biedt ons heel veel. Sommige dingen zijn prachtig en waardevol. Alleen zijn niet alle dingen van de wereld goed voor ons. Zo is het heerlijk om weg te dromen bij een goede film. Misschien zijn het juist de films en de sociale media die ons leren om geen geduld te hebben? Immers vertellen films ons bijvoorbeeld dat we geen geduld hoeven hebben als we iemand leuk vinden. Volgens de films en sociale media hoeven we onszelf niet meer te beheersen. Hiermee vormt de wereld mede ons ego. We leren dat we alles kunnen bereiken wat we willen. Als er iemand je plannen in de weg staat dan zijn we vaak alweer ons geduld verloren.
Verder levert het zogenaamde “gebrek aan tijd” ook een grote bijdrage aan ons gebrek in zelfbeheersing. We willen zoveel doen in veel te weinig tijd. Hierdoor raken we gestrest, zijn we enkel aan het haasten en verliezen we ons geduld. We nemen niet meer ECHT de tijd ergens voor. Als je namelijk echt ergens de tijd voor neemt, dan kun je je hier helemaal in verliezen. Misschien herken je dit? Op dat moment bestaat de tijd even niet meer. Ik heb dit bijvoorbeeld met schrijven. Ik ga op in mijn verhaal en verlies eigenlijk alles om me heen uit het oog. Als jij je niet meer kunt herinneren wanneer je je dit voor het laatste heb meegemaakt, ga dan weer eens op zoek naar deze rust en verlies jezelf ergens in.
De tijd voor God nemen is hier een prachtig voorbeeld van. Persoonlijk denk ik dat Hij dit van ons verwacht: ECHT de tijd voor Hem nemen. Maar vaak is de gedachte: Nee, want ik moet nog dit en ja de kinderen moeten dat en wil ook nog even zo… Maar ik weet zeker als je iets ECHT wil, dan is er ALTIJD tijd voor. Het gaat uiteindelijk om het stellen van de beste prioriteit.
Als het gaat om het stellen van prioriteiten vraagt dit vaak van ons dat we onszelf wegcijferen. Kunnen we dit nog wel? Kunnen we onze eigen wil aan de kant schuiven omdat iets anders prioriteit heeft? De zorg voor een ander, zoals kinderen zijn hier een mooi voorbeeld van. Onze kinderen lijken vandaag de dag ons leven te bepalen. In de tijd dat ik opgroeide werd mijn leven bepaald door mijn ouders en niet andersom. Vaak krijg je dan het argument: ja mijn kinderen luisteren niet. Wellicht zijn ze dan niet getraind in het luisteren? Met andere woorden: we creëren dit gebrek aan zelfbeheersing en gebrek aan geduld zelf.
Dan hebben we nog het verwachtingspatroon van anderen naar onszelf, maar ook het verwachtingspatroon van onszelf naar onszelf. De wereld schetst steeds meer het zogenaamde perfecte plaatje. Ons huis is vaak geen weerspiegeling meer van wie we zijn, maar alles moet strak en tot in de puntjes perfect zijn. Verder moeten we een nieuw huis of een zwangerschap of weet ik veel wat natuurlijk vieren. We moeten alles vieren en het liefst met zoveel mogelijk mensen. Deze mensen noemen we doorgaans dan vrienden. Natuurlijk verwachten die vrienden dat je ook bij hun op alle vieringen langskomt. Al deze verwachtingen leggen een immense sociale druk op ons, met het gevolg dat we geen rust meer hebben in ons bestaan. We streven een bepaalde perfectie na. Alleen gaat deze nooit een bevredigend gevoel geven.
Als je het mij vraagt is het voornamelijk de wereld die ons juist die dingen leert waarvan de Bijbel juist zegt dat we ze niet moeten doen. Zo vertelt de Bijbel ons dat een rustig, doordacht en eerlijk antwoord juist de woede van een ander kan sussen.
Spreuken 15:1
Een zachtmoedig antwoord sust de woede, maar een tactloze uitspraak roept de woede juist op.
Jakobus 1:19-20
Beste vrienden, onthoud dit goed: wees snel met luisteren, maar traag met spreken, en word niet snel kwaad, want kwaadheid veroorzaakt alleen maar dingen die tegen Gods wil ingaan.
Met andere woorden: een rustig antwoord is geen zwakte, maar juist een kracht.
Spreuken 25:15
Een gezagsdrager laat zich door vriendelijk geduld overtuigen, een vriendelijk woord weet zelfs het hardste hart te vermurwen.
De Bijbel vertelt ons hier dat zelfbeheersing voorkomt uit geduld. Misschien kunnen we geduld juist wel zien als een vorm van zelfbeheersing.
Als we dit willen omdraaien, dan moeten we onze kinderen de juiste normen en waarden weer bijbrengen. De normen en waarden zoals de Bijbel ze voorschrijft en niet zoals de wereld ze voorschrijft.
Nu we weten hoe de Bijbel hierover spreekt kunnen we ons de vraag stellen hoe we dit kunnen keren? Heel simpel: oefenen! Oefenen om jezelf te leren beheersen in lastige situaties of in een voorval waarin je het liefst helemaal uit je stekker zou gaan.
Als we meer geduld hebben dan spreken we minder haastig en snel en ontstaat er minder snel een conflict. Ga voor jezelf maar eens na wanneer je grof of onbeschoft bent aangesproken. Of wanneer je je beledigd voelde. Geloofde je dat toen? Als je toen heftig gereageerd hebt dan betekent dat je het dus geloofde? Ik zeg vaak het volgende: alles wat je aandacht geeft groeit. Dus als iemand je onterecht bekritiseerd en je neemt dit voor waarheid aan, dan is het voor jou dus waarheid geworden.
Efeziërs 4:29
Laat er ook geen vuile taal uit uw mond komen, dat doet alleen maar kwaad. Zeg op het juiste moment het juiste woord, iets dat de mensen helpt en goeddoet, zodat zij genade ontvangen.
Natuurlijk spreekt de Bijbel hier niet alleen over vloeken, maar ook over de toon en gemene woorden. Iedereen verdient het om aardig en respectvol behandeld te worden. Natuurlijk mag je je grenzen stellen en duidelijk zijn.
Mocht je je trouwens afvragen hoe Jezus omging met deze kwestie, lees dan onderstaande Bijbeltekst.
1 petrus 2: 23
Als Hij beledigd werd, zei Hij niets lelijks terug. Als de mensen Hem pijn deden dreigde Hij niet het hun betaald te zetten. Hij liet het allemaal over aan God, die rechtvaardig oordeelt.
Tot slot komt ik terug op mijn eerdere opmerking: Alles wat je aandacht geeft groeit. Als je last hebt van een kort lontje en je geeft dit telkens aandacht dan wordt dit juist versterkt, maar als je jezelf leert om geduldig te zijn, dan zal deze eigenschap juist groeien.
Hieronder staan 4 hulpmiddelen. Probeer aan de hand hiervan eens om iedere dag een stukje geduldiger te worden.
1. Je bent in de wereld, maar niet van de wereld (1 Johannes 2:15)
2. Pauzeer even voor je reageert, denk terug aan Spreuken 15:1
3. Leef je in: bekijk de situatie eens vanuit een ander perspectief
4. Bid en vraag God om wijsheid en geduld ( Jakobus 1:5)
Probeer iedere dag een beetje geduldiger te zijn, zo laat jij bij de mensen om je heen iets positiefs achter. Misschien krijg je dan een keer de vraag hoe je dit toch doet en dat geeft dan weer een prachtige opening om iemand over Jezus te vertellen.
Delen?
Al een hele tijd voel ik heel sterk de behoefte om een blog te schrijven over sociale media. Ik denk dat hier namelijk heel veel hierover te vertellen is. Misschien weten en voelen de meeste mensen diep van binnen wel hoe schadelijk het voor ons is of kan zijn. Ik hoop en bid dat deze blog mensen de instrumenten mag geven om hier zelf anders mee om te leren gaan, maar ook om onze kinderen hier iets over bij te brengen. Eerst wil ik kort benoemen dat ik geen expert ben op één van de vlakken die ik aanhaal in deze blog. Ik lees de Bijbel, gebruik mijn gezonde verstand, kijk om me heen en analyseer dit alles. Niet meer, maar ook niet minder. Deze blog is een weergave van mijn visie, die ik graag met anderen wil delen. Als je het mij vraagt gaat het namelijk niet goed met onze kinderen in het algemeen. Ze groeien op in een maatschappij waarin internet wordt bestempeld als een primaire levensbehoefte. Het scherm is overal. Steeds jonger krijgen kinderen een telefoon en op school zijn tablets eerder een regel dan uitzondering. Het internet lijkt zo mooi en oneindig. Zeg nou zelf, zou je zelf nog zonder kunnen? Waar Berlinda en ik (als millenials) nog een tijd kennen zonder mobiele telefoons, internet en sociale media is dat voor de generaties na ons niet meer het geval. Zo is bijvoorbeeld generatie Z geboren tussen 1997 en 2012. Deze sociale media generatie is opgegroeid met likes, volgers en zogenaamde Facebook, Tiktok en Instagram vrienden. Hoe groter het aantal online vrienden of volgers, hoe beter. Daarnaast wordt het een generatie waarbij het zogenaamde netwerk belangrijker is dan de levenservaring. Deze generatie heeft ook een belangrijke taak, ze moeten namelijk voor een hele grote groep gaan zorgen, namelijk de vergrijzende groep. Kortom zonder enige actie worden ze nu al als “belangrijk” bestempeld. Doordat het internet en hun netwerk zo belangrijk gemaakt wordt en doordat sociale media zo’n belangrijke rol in hun leven heeft, ontbreken diepgaande relaties meer en meer. In de tijd zonder internet, sociale media en telefoon leerde je in praktijk hoe je een gesprek moet leren voeren met iemand. Hoe je dat leerde? Gewoon in de praktijk: oefenen en nog eens oefenen. Maar nu? Nu volgen we elkaar, ontvolgen elkaar, swipen we links of rechts en laten we ons leven zo perfect mogelijk voorkomen door allerlei filters. Om het precieze probleem te schetsen heb ik dit keer een langere aanloop nodig. Hierdoor lijkt het meer een “onderzoek”, maar uiteindelijk kom ik bij God uit, dat beloof ik. Ik wil proberen om de relatie tussen de duivel en sociale media te verklaren en waarom ik denk dat dit DE manier is om mensen bij De Waarheid vandaan te houden. DE in hoofdletters geschreven omdat ik ervan overtuigd ben dat het de perfecte manier is, tenzij je hier zelf iets tegen doet. Eerst wil ik proberen om te schetsen waarom ik denk dat onze kinderen nu zo lastig te managen zijn. Hoe komt het toch dat de kinderen van nu geen ruggengraat meer lijken te hebben? De oorzaak kunnen we in een aantal verschillende hoeken terugvinden. We idoliseren onze kinderen tegenwoordig meer en meer. We vieren er lustig op los. Het begint vaak al voor de geboorte. We starten met een zogenaamde “gender release party”, vervolgens de geboorte zelf, alle verjaardagen, diploma’s, feestdagen enz enz. Kinderen worden daarnaast overbeschermd en we vertellen onze kinderen stelselmatig dat ze speciaal zijn en dat ze alles kunnen bereiken in de wereld wat ze willen. Wij, als ouders, willen allemaal dat onze kinderen in die plusklas terecht komen, op het hoogste niveau sporten en wij, als ouders, doen daar vaak alles aan om dit voor elkaar te krijgen. Alle leuke dingen die we meemaken moeten natuurlijk online gedeeld worden. De mooiste foto’s en video’s zie je online voorbij komen. Wij (als ouders) en onze kinderen zijn ware kunstenaars geworden als het gaat om sociale media. We kunnen iedereen van alles wijs maken. De vraag blijft altijd, is het echt zo? En belangrijker nog, waarom kunnen wij als mens (en zeker onze kwetsbare kinderen) niet gewoon stoppen met ons online te profileren? Wat zit hierachter? Telkens als wij een appje of sms krijgen, een volger erbij krijgen, een like, een nieuwe e-mail, een andere “bling” op onze telefoon, wordt er in de hersenen dopamine afgegeven. Daardoor voelen we ons (even) heel erg goed. Alleen het nadeel van dopamine is dat het extreem verslavend is. Het wordt namelijk ook vrijgegeven bij gokken, roken en alcohol. Toch is het vreemd dat er op deze laatste 3 leeftijdsrestricties zitten, maar waarom niet op de telefoon of sociale media? We kunnen dus stellen dat sociale media, internetgebruik of beter gezegd ons online bestaan verslavend kan werken. In tijden van stress wordt een verslaving extra gevaarlijk. De dopamine zorgt ervoor dat we onze stress even niet meer voelen. Als we ons gestrest of gespannen voelen grijpen we vaak instinctief naar iets wat ons even goed laat voelen. Dit leren we onze kinderen in alle onschuld aan. Ik hoor het vaak om me heen, oh ja, die van mij zijn zo zoet, ze zitten lekker achter het scherm en je hoort ze niet. Precies, een opgroeiend kind hoort juist te zeuren, zich te vervelen, te huilen of zichzelf te verliezen in speelgoed of spel. Al deze (vaak negatief gemaakte) emoties en/of reacties zijn gevolgen van een ontwikkelend brein. Zo groeien onze kinderen op met telefoons en iPads. Langzaam worden ze ouder. Op een gegeven moment staat de puberteit voor de deur. Tijdens de puberteit maken de hersenen een sprong van kind zijn naar een volwassen brein. Voor kinderen is dit vaak een zeer stressvolle periode. Dit komt vooral omdat ze in de overgang zitten van het krijgen van goedkeuring van hun ouders, naar goedkeuring krijgen of zoeken bij en door leeftijdsgenoten. Hierdoor leren wij als mens op te groeien en te functioneren in de samenleving buiten de huiselijke kring. Met andere woorden: We stappen de grote wijde wereld in. We leren vertrouwen op andere mensen dan alleen onze ouders. We leren te vertrouwen op onze vrienden. We leren ook dat je vertrouwen soms beschadigd kan raken doordat je als mens te goedgelovig bent of doordat anderen je vertrouwen misbruiken. Kortom: het leven. Als we nog een keer teruggaan naar de andere verslavingen zoals roken en alcohol dan komen kinderen hier vaak het eerst mee in aanraking tijdens hun tienerjaren. Dit kan bewust of per ongeluk gebeuren, maar het gebeurd. Hierdoor ontstaat een uitvlucht voor pubers tijdens deze angstige en stressvolle periode. Met andere woorden een verslaving ontstaat tijdens de kinderjaren en ontwikkelt zich gedurende het leven omdat in de hersenen deze connectie gemaakt wordt. We leren ons brein dat we ons door het gebruik van alcohol of roken of iets anders tijdelijk even goed kunnen voelen. Weer even terug naar de sociale media en telefoons. We weten nu dat deze dingen ervoor zorgen dat er dopamine wordt vrijgegeven in de hersenen. We weten ook dat wij als mens verslaving kunnen ontwikkelen voor deze dopamine. Zou het dus een logisch gevolg kunnen zijn dat telkens als er zich een stressvolle periode voordoet deze kinderen / pubers naar de sociale media grijpen? Terwijl ze tijdens hun puberteit eigenlijk naar vrienden toe zouden moeten trekken en/of zich afzetten tegen hun ouders. Precies die dingen die de puberteit zo belangrijk maken. Een goede vriend of vriendin is zo belangrijk, want daar kun je je hart bij luchten, uithuilen en ontspannen. Los van de ontspanning die dit geeft leer je als mens zo ook bouwen aan diepe en betekenisvolle relaties. Die bouw je niet op door het sturen van een vriendschapsverzoek, want het opbouwen van relaties duurt jaren. Uit eigen ervaring hoor ik hier vaak thuis van mijn 14 jarige bonusdochter dat ze niemand vertrouwt, geen vrienden of vriendinnen, niet haar ouders, alleen haar paardje waar ze helemaal gek van is. Misschien is dit een incident of misschien bevestigt dit precies mijn punt…? Misschien denk je nu, ach ik heb daar zelf geen last van. Ik ben niet verslaafd aan mijn telefoon. Dan wil ik je een paar vragen geven om over na te denken: - Ligt je telefoon nu voor je op tafel of in de buurt? - Ligt er tijdens het eten een telefoon op tafel? - Als je s ’ochtends wakker wordt, kijk je dan eerst op je telefoon? - Waar heb je je telefoon aan de lader liggen? - Neem je altijd je telefoon mee naar een andere kamer of naar buiten? Misschien heb je meer last van verslaving dan je tot nu toe dacht. Graag wil ik verder bouwen naar mijn punt van deze blog. Nu weten we aan de ene kant dat onze kinderen toegang hebben tot een verslavend apparaat met daarop verslavende apps en sociale media. Aan de andere kant weten we ook dat liefde, relaties, zelfvertrouwen, plezier in het leven en het aanleren van vaardigheden tijd nodig hebben om te ontwikkelen. We krijgen ze niet cadeau, maar we ontwikkelen ze door vallen en opstaan. We ontwikkelen ze ook door hulp omdat we dit niet alleen kunnen. Naast al dit zorgt de telefoon en alles wat erop staat voor veel afleiding. Wij of onze kinderen kunnen niet meer focussen op iets, we zijn niet meer gewend om niets te doen, niet meer gewend om echt te ontspannen en te niksen. Terwijl dit juist zo belangrijk is als het om creativiteit gaat. Als we even echt even NIETS doen, dan ineens kunnen er goede ideeën ontstaan of goede gesprekken. We weten ook dat sociale media en telefoons ervoor zorgen dat we niet meer met stress om kunnen gaan en dat we telkens als we het moeilijk krijgen terug zullen grijpen naar hetzelfde apparaat. We weten dat het door de telefoon en sociale media veel lastiger is geworden om relaties te ontwikkelen. Daarnaast denken we dat alles binnen een handomdraai geregeld kan worden, terwijl het ontwikkelen van relaties tijd nodig heeft. Zonder diepe relaties hebben we geen diepgaande gesprekken meer. Dit laatste is belangrijk voor onder andere ons zelfbeeld. Helaas is het zelfbeeld van onze kinderen veel lager dan voorgaande generaties. Misschien is dit tijdelijk of misschien bevestigt dit precies mijn punt…? Ook al ben ik nog een jonge Christen, toch is mijn overtuiging van De Waarheid al een aantal keer in gesprekken naar voren gekomen. Nee, dit waren geen vluchtige gesprekken. Dit waren gesprekken met mensen waar ik een relatie mee heb opgebouwd. Een relatie waardoor ik voldoende vertrouwen voelde om dit onderwerp aan te snijden. Wat een prachtige tool heeft satan dus nu in onze handen gelegd. Hiermee zorgen we er zelf voor dat we minder relaties meer opbouwen, maar belangrijker nog, dat we daardoor niet meer over Jezus kunnen praten. Hoe meer ik over dit onderwerp na denk, hoe meer ik een soort benauwend gevoel over me krijg. De telefoon en sociale media zorgen er meer en meer voor dat we letterlijk niet meer kunnen evangeliseren. Hoe kunnen we generatie Z of andere generaties nog wel bereiken met De Waarheid? Eigenlijk is er voor alle genoemde problemen één oplossing: Jezus. Als we onze kinderen jong leren hoe belangrijk een levende relatie met Jezus is en dat we alle levenswijsheid uit de Bijbel kunnen halen die we nodig hebben, dan worden alle andere wereldse dingen al zoveel minder belangrijk gemaakt. Verder denk ik dat op het moment Jezus meer centraal komt te staan in je leven, je automatisch minder naar sociale media grijpt. Het dagelijks lezen van de Bijbel geeft namelijk rust en ontspanning en ik merk persoonlijk dat het in zekere zin ook verslavend kan werken. Ik wil en kan geen dag meer zonder. De oplossing is gegeven, maar daarmee is het probleem nog niet weggenomen. Sterker nog, we kunnen het gebruik van de telefoon en/of sociale media proberen uit te stellen, maar daarmee wordt het probleem eigenlijk alleen maar groter. Het is namelijk nooit een goed moment om ermee te beginnen. Maar God zou God niet zijn als Hij ook dit ten goede kan keren. Bedenk eens voor jezelf hoe jij het gebruik van de telefoon ten goede zou kunnen keren. Zonder internet en sociale media waren wij een aantal jaar geleden nooit met wegwaarheidleven.nl begonnen. Zonder internet zou niet iedereen met een paar drukken op de knop een Bijbel tot zijn beschikking hebben. Misschien is het juist heel goed om sociale media in te zetten om te evangeliseren en op die manier nog meer mensen bij Jezus te brengen en andersom. Tot slot nog een oproep aan onze volgers en lezers als we het hebben over dit onderwerp. Heb jij suggesties hoe wij als mens sociale media en internet nog meer in kunnen zetten om te evangelisren? Of heb je ervaringen die je graag wil delen of heb jij passende Bijbelteksten om dit onderwerp nog completer te maken voeg ze dan hieronder toe in de opmerkingen. Alvast bedankt! 2 Timoteus 3 1 Weet wel, dat er in de laatste dagen zware tijden zullen komen: 2 want de mensen zullen zelfzuchtig zijn, geldgierig, pochers, vermetel, kwaadsprekers, aan hun ouders ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig, 3 liefdeloos, trouweloos, lasteraars, onmatig, onhandelbaar, afkerig van het goede, 4 verraderlijk, roekeloos, opgeblazen, met meer liefde voor genot dan voor God, 5 die met een schijn van godsvrucht de kracht daarvan verloochend hebben; houd ook dezen op een afstand. 6 Want tot hen behoren zij, die zich in de huizen indringen en vrouwtjes weten in te palmen, die met zonden beladen zijn en gedreven worden door velerlei begeerten, 7 die zich te allen tijde laten leren, zonder ooit tot erkentenis der waarheid te kunnen komen. (Bron: Simon Sinek with Tom Bilyeu – the millennial question - youtube.com )
Het is gelukkig geen komkommertijd meer maar zo richting eind oktober breekt de pompoenentijd weer aan. Voor veel mensen betekent dit dat halloween weer voor de deur staat. Het valt mij op dat de populariteit van halloween de afgelopen jaren enorm is toegenomen. Waar het in mijn jeugd (toch al zo'n 30 jaar geleden) een onbekend en vooral Amerikaans gebeuren leek, lijkt het nu hier in Nederland echt voet aan de grond gekregen te hebben. Kinderen worden er steeds jonger mee geconfronteerd. Op social media, in winkels, op veel scholen en sportverenigingen wordt meer en meer aandacht besteed aan halloween. Kunnen de kinderen of hun ouders nog wel een vrije keus maken om hier wel of juist niet in mee te willen gaan? Het lijkt steeds gekker te worden: of het nu een spookhuis is in een gymzaal of zelfs complete straten die worden omgetoverd tot een soort spookstad. Steeds meer mensen lijken er druk mee in de weer. Maar waar zijn ze eigenlijk druk mee? En wat vieren ze eigenlijk? Weten deze mensen zelf wel wat ze vieren? En belangrijker nog: hoe kijkt God naar dit alles? Met andere woorden: schrijft de Bijbel hier iets over? Deze vragen wil ik proberen te beantwoorden in deze blog. Leviticus 19:31 Gij zult u niet wenden tot de geesten van doden of tot waarzeggende geesten, gij zult hen niet zoeken, om u met hen te verontreinigen: Ik ben de Here, uw God. Het vertrekpunt Bij het intypen van de eerste paar letters in Google, begrijpt de zoekmachine al precies waar je naar op zoek bent. Eerst veel commerciële zoekresultaten van pretparken, steden en andere zogenaamde enge feestjes. Daarna natuurlijk websites waar je allerlei halloween artikelen kunt kopen. Het vertrekpunt is dat veel mensen in Nederland halloween vieren. Ze versieren hun huis, plaatsen uitgeholde pompoenen met hierin een kaars of lichtje, dragen (vaak angstaanjagende) maskers en de kinderen gaan langs de deuren om snoep vragen (het zogenaamde “trick or treat”). Mijn gevoel zegt dat, zoals bij zoveel feesten, het gros van de mensen niet eens weten wat ze precies vieren. Persoonlijk wist ik dit ook niet en juist daarom wil ik nu mijn kennis delen. Wat halloween eigenlijk is: Samhain Een kleine Google-studie leert mij dat het feest zijn oorsprong heeft in het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Rond het begin van de jaartelling waren daar de zogenaamde Keltische druïden. Op 31 oktober was het einde van het oogstseizoen en daarmee einde van het jaar. Op deze dag werd hun zogenaamde oudjaarsavond gevierd onder de naam Samhain. Volgens hun “geloof” start op 1 november niet de winter, maar het dode seizoen. Ze geloofden dat op 31 oktober de poort naar het dodenrijk opengaat en dat die nacht alle doden, dus overleden geliefden maar ook demonen en kwade geesten uit de onderwereld naar buiten komen. Om deze laatste twee af te schrikken verkleedde men zich. Veel verhalen vertellen dat deze geesten door de dorpen dwaalden op zoek naar eten. Dit deden ze van deur tot deur. Als je geen eten aan hen zou geven dan zou je behekst worden door een spreuk. Toen was het een “spell or treat” waar nu “trick or treat” gebruikt wordt. Om te voorkomen dat dit gebeurde werden er buiten het dorp grote vuren gemaakt en grote hoeveelheden eten neergezet zodat de demonen afgeleid zouden worden. Andere verhalen vertellen dat Keltische mannen langs de deuren gingen voor hout voor de vreugdevuren en dat ze bij dit hout vaak ook iets te eten kregen. De invloed van de Rooms-Katholieke kerk Hierna wordt het verwarrend. Al snel stuitte ik ook hier op de Rooms Katholieke kerk. Deze blijkt ook rond halloween weer haar invloeden te hebben. Zoals je misschien weet probeert de Rooms Katholieke kerk stelselmatig allerlei doelgroepen hun kerk in te trekken. Dit gebeurt nu, maar dat gebeurde toen ook. Rond het jaar 600-700 is er een vermenging opgetreden vanuit deze Keltische gebruiken. Simpel gezegd mochten de Kelten al hun gebruiken behouden en zich aansluiten bij de RK kerk in Rome. Niet zo gek dat dit in die tijd zo belangrijk was aangezien dit een rijke en welvarende stad was. De invloeden vanuit deze samensmelting kun je terugzien in bijvoorbeeld allerheiligen op 1 november (herdenking van alle heiligen) en allerzielen op 2 november (herdenking van alle doden). In de volksmond worden dit Christelijke feestdagen genoemd of feestdagen vanuit het Christendom. Het interessante is dat de Bijbel helemaal niets met precieze data doet, terwijl de Rooms Katholieke kerk hier heel strikt in is. Als er geen inmenging zou zijn, waarom is in die periode het oorspronkelijke Katholieke allerheiligen van 13 mei verplaatst naar 1 november? Overigens: alleen al over de term Christendom zou ik een volledige blog kunnen schrijven: het misplaatste gebruik (en interpretatie) van de term Christendom. Wie weet een mooi onderwerp voor een volgende keer. Het van oorsprong zeer Katholieke Ierland en Groot-Brittanië nam vanuit de Rooms Katholieke kerk veel van deze gebruiken verder over. Zo ook het “feest” op de avond voor allerheiligen. Toen werd dit nog “all hallows eve” genoemd. De Katholieken bakten die avond zogenaamde zielenkoeken. Om één ziel uit het vagevuur te redden moest er 1 koek gebakken worden. Wederom komt ook hier iets van voedsel in de traditie terug. Wellicht begrijp je nu de verwarring rondom dit onderwerp. Er zijn veel verschillende verhaallijnen terug te vinden. Niet iedere verhaallijn klinkt even logisch, wat en hoe het precies gegaan is dat zullen we waarschijnlijk niet kunnen achterhalen in het leven hier op aarde. De herkomst van de pompoen: Jack O’Lantern Net zoals de herkomst van halloween, komt ook het uithollen van een pompoen uit Ierland. Alhoewel het oorspronkelijke gebruik het uithollen van een kool betrof. Wellicht dat dit ook een Keltische oorsprong heeft. Via Wikipedia (en ook op vele andere sites) kwam ik op het volgende verhaal. Ene Jack zou de duivel tegengekomen zijn. Deze was van plan om hem naar de hel mee te nemen. Jack bedacht een manier om de duivel een boom in te krijgen en om hem daar te houden maakte hij een kruisteken op de boom. Hij liet de duivel beloven dat hij nooit mee zou moeten naar de hel. Toen de duivel die belofte maakte haalde Jack het kruisteken van de boom zodat de duivel er weer uit kon. Toen Jack stierf mocht hij vanwege zijn slechte levenswandel niet naar de hemel, maar de duivel liet hem ook niet toe in de hel omdat hij dit beloofd had. Sinds die tijd zou de geest van Jack nog steeds op aarde rondzwerven. De duivel gooide hem nog wel een gloeiend kooltje na. Jack plaatste deze in een uitholde kool zodat hij deze als lantaarn kon gebruiken. In Amerika is hier later de pompoen vanwege praktische (ik vermoed commerciële) redenen voor gebruikt. Wat ik zo bijzonder vind aan dit verhaal is dat de duivel zijn belofte heeft gehouden. Immers is hij toch de vader van de leugen? In het verhaal hierboven wordt het kruisteken genoemd. Het grappige is dat het kruisteken weer typisch iets is van de Rooms Katholieke kerk. Een zogenaamd kruisteken bestaat in de Bijbel helemaal niet. Kortom, ook hierin lijkt de Rooms Katholieke kerk wel degelijk een rol van betekenis te hebben. Wederom een interessant onderwerp voor een volgende blog. Mocht je zelf meer willen weten over de Keltische of Rooms Katholieke achtergrond, ga dan gerust zelf op zoek naar precieze herkomst. Je zult tot de conclusie komen dat er veel verschillende verhalen en vooral tijdlijnen door elkaar lopen. Als je het mij vraagt is voor de conclusie van dit verhaal is de precieze herkomst eigenlijk helemaal niet relevant. Waarom ik dit denk? Het herdenken van doden en het verjagen van geesten en demonen staat centraal als we het hebben over halloween. In het laatste deel van deze blog bekijk ik dit vanuit Bijbels perspectief en dan kun je eigenlijk geen andere conclusie trekken. Hoe is halloween hier in Nederland terecht gekomen? In de relatief korte geschiedenis van Amerika is er een periode geweest waarin veel Ieren de overstap naar Amerika waagden. Zij waren (en zijn nog steeds) voornamelijk katholiek. Toen ze de overstap maakten namen ze hun religie met alle gebruiken natuurlijk mee. Het enige wat toen nog nodig was om halloween verder op te blazen was de commercie. Als iets in Amerika commercieel uitgebuit wordt dan is het halloween. Bijzonder in dit verhaal is dat halloween dus oorspronkelijk uit Europa komt. Persoonlijk denk ik dat door de komst van social media de wereld nog een stukje kleiner geworden is en zo neemt ook bij ons in Europa ieder jaar de populariteit van dit van oorsprong demonische ritueel toe. Maar ach, onder de mantel der liefde: het zijn maar kinderen en wij bedoelen er toch niets mee?! De Bijbel De herkomst vanuit Samhain en het Rooms Katholieke “all hallows eve” zijn misschien ook los van elkaar te zien. Kijkend naar de Bijbel zijn beide invalshoeken niet van God, heel simpel omdat in beide gevallen een verering van de doden centraal staat of verering van andere heiligen. Terwijl de Bijbel hier juist heel duidelijk over is. Aanbidding of vereren van geesten: 1 Korintiërs 10:19 – 21 19 Wat wil ik hiermede dan zeggen? Dat een afgodenoffer iets is, of dat een afgod iets is? 20 Integendeel, dat hun offeren een offeren is aan boze geesten en niet aan God en ik wil niet, dat gij in gemeenschap komt met de boze geesten. 21 Gij kunt niet de beker des Heren drinken èn de beker der boze geesten, gij kunt niet aan de tafel des Heren deel hebben èn aan de tafel der boze geesten. Als we het hebben over “werken der duisternis” dan schrijft Paulus hierover: Efeziërs 5:11 En neemt geen deel aan de onvruchtbare werken der duisternis, maar ontmaskert ze veeleer. Naar mijn mening weet en voelt iedere Bijbelgetrouwe Christen dat de Rooms-Katholieke kerk niet van God is. Als iets niet van God is dan val het automatisch onder het kwaad. Zo simpel is het uiteindelijk ook. Daarnaast zijn er in deze blog veel andere zaken aan het licht gekomen en ook dit omschrijft de Bijbel prachtig accuraat. 1 Tessalonicenzen 5:22 Onthoudt u van alle soort kwaad De Bijbel beschrijft verder in Romeinen 13:12 dat het soms zwaar en lastig is om te doen wat God van ons verlangt. In hetzelfde hoofdstuk wordt pakkend omschreven dat je soms gewoon niet kunt doen wat je zelf wil. Hoe leuk en onschuldig sommige dingen (zoals halloween) soms lijken. Galaten 5:16-23 16 Dit bedoel ik: wandelt door de Geest en voldoet niet aan het begeren van het vlees. 17 Want het begeren van het vlees gaat in tegen de Geest en dat van de Geest tegen het vlees – want deze staan tegenover elkander – zodat gij niet doet wat gij maar wenst. 18 Indien gij u echter door de Geest laat leiden, dan zijt gij niet onder de wet. 19 Het is duidelijk, wat de werken van het vlees zijn: hoererij, onreinheid, losbandigheid, 20 afgoderij, toverij, veten, twist, afgunst, uitbarstingen van toorn, zelfzucht, tweedracht, partijschappen, 21 nijd, dronkenschap, brasserijen en dergelijke, waarvoor ik u waarschuw, zoals ik u gewaarschuwd heb, dat wie dergelijke dingen bedrijven, het Koninkrijk Gods niet zullen beërven. 22 Maar de vrucht van de Geest is liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid, zelfbeheersing. 23 Tegen zodanige mensen is de wet niet. 24 Want wie Christus Jezus toebehoren, hebben het vlees met zijn hartstochten en begeerten gekruisigd. 25 Indien wij door de Geest leven, laten wij ook door de Geest het spoor houden. 26 Wij moeten niet praalziek zijn, elkander tartend, elkander benijdend. Welke verhaallijn we ook vasthouden wanneer we kijken naar de herkomst van het tegenwoordige halloween, het is niet van God. Als Bijbelgetrouwe Christen is het (als je het mij vraagt) niet de bedoeling om iets met halloween te (willen) doen. Kun je als Christen dan toch niet gewoon een beetje meedoen? Nee! 2 Korintiers 6:14-18 14 Vormt geen ongelijk span met ongelovigen, want wat heeft gerechtigheid gemeen met wetteloosheid, of welke gemeenschap heeft het licht met de duisternis? 15 Welke overeenstemming is er tussen Christus en Belial, of welk deel heeft een gelovige samen met een ongelovige? 16 Welke gemeenschappelijke grondslag heeft de tempel Gods met afgoden? Wij toch zijn de tempel van de levende God, gelijk God gesproken heeft: Ik zal onder hen wonen en wandelen, en Ik zal hun God zijn en zij zullen mijn volk zijn. 17 Daarom gaat weg uit hun midden, en scheidt u af, spreekt de Here, en houdt niet vast aan het onreine. 18 en Ik zal u aannemen, en Ik zal u tot Vader zijn en gij zult Mij tot zonen en dochteren zijn, zegt de Here, de Almachtige. Misschien is juist Halloween wel één van die dwalingen die God op ons afstuurt om mensen naar Hem te brengen. Wij bidden dat deze blog daartoe kan en mag bijdragen. Als God dwalingen stuurt om mensen tot Zich te brengen, dan betekent dit niet dat iedereen Hem vindt. Ik denk dat het gros van de mensen Hem vandaag de dag niet wil vinden. Onwetend welke keuze ze hiermee maken... Het komt er in het kort op neer dat wanneer je Jezus in je hart hebt, je je afkerig moet houden van het duister. Kijkend naar mijzelf, juist doordat ik Hem in mijn hart heb, heb ik voelsprieten gekregen voor alles wat niet van God is. Overigens denk ik dat je die voelsprieten moet activeren en moet onderhouden. Sommige dingen in het leven hier op aarde, voelen gewoon niet goed meer. Ik denk persoonlijk dat iedere Christen deze voelsprieten heeft en bij heel veel dingen precies weet of het wel of niet goed is. Misschien geven sommige handelingen zelfs een bepaald schuldgevoel naar God. Ik kan hier alleen maar over zeggen: negeer dit schuldgevoel niet! De conclusie van dit alles staat mooi omschreven in Romeinen 12:9 De liefde zij ongeveinsd. Weest afkerig van het kwade, gehecht aan het goede. Het voelen van een afkering naar Halloween is dus door God gegeven, maar niet de afkering naar de mensen die het wél vieren. Dit is niet aan ons. Natuurlijk kan het zomaar eens opkomen dat je een bepaalde haat of afkering voelt naar die mensen, maar lees dan nog eens Romeinen hoofdstuk 12 op je gemak door. Het is niet aan ons om hen te wraken, dit is enkel aan Hem. Hou degene die het wel vieren liever dichtbij en vertel hun waarom jij het niet viert, want wie weet zorgt dit juist wel voor die opening voor Hem.